Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2008

Γιγάντιες Μαύρες Τρύπες

image Οι τελευταίες έρευνες έδειξαν ότι υπάρχουν στο κέντρο όλων των γαλαξιών και περιστρέφονται με μεγάλη ταχύτητα

Με τη βοήθεια των τεράστιων επίγειων τηλεσκοπίων και των τροχιακών αστεροσκοπείων, οι σύγχρονοι αστρονόμοι κατόρθωσαν να αποκαλύψουν την τελευταία δεκαετία πολλά από τα μυστικά του Σύμπαντος, μεταξύ των οποίων και το γεγονός ότι γιγάντιες Μαύρες Τρύπες ελλοχεύουν στο κέντρο όλων των γαλαξιών του Σύμπαντος, όχι μόνο τώρα αλλά και πριν από 12 δισεκατομμύρια χρόνια.

Οι νέες αυτές ανακαλύψεις βασίζονται σε διάφορες παρατηρήσεις, εκ των οποίων η πιο πρόσφατη αφορά δύο απόμακρους γαλαξίες που βρίσκονται σε διαδικασία σύγκρουσης.

Μέχρι πρότινος, η παρατηρούμενη δραστηριότητα στο κέντρο ενός τέτοιου γαλαξία (4C60.07) εθεωρείτο ότι προερχόταν από τις διαδικασίες αστρογένεσης χιλιάδων νέων άστρων, αλλά οι νέες παρατηρήσεις με τα 8 ραδιοτηλεσκόπια της Χαβάης μας αποκάλυψαν την ύπαρξη ενός κβάζαρ, μιας γοργά περιστρεφόμενης γιγάντιας Μαύρης Τρύπας στο κέντρο του γαλαξία.

Επιπλέον εντοπίστηκε ξεκάθαρα και η ύπαρξη ενός δεύτερου γαλαξία όταν μέχρι τώρα ξεχώριζε μόνο ο ένας. Και στους δύο αυτούς γαλαξίες εντοπίστηκαν γιγάντιες Μαύρες Τρύπες που υπάρχουν στα κέντρα τους. Λόγω των μεγάλων τους αποστάσεων οι δύο αυτοί γαλαξίες εμφανίζονται σ' εμάς όπως ήσαν πριν από 12 περίπου δισ. χρόνια, δηλαδή, μόλις 1,7 δισ. χρόνια μετά τη γέννηση του Σύμπαντος.

Σήμερα, οι δύο αυτοί γαλαξίες πρέπει να έχουν αφομοιώσει ο ένας τον άλλον σχηματίζοντας έναν τεράστιο ελλειπτικό γαλαξία, ενώ συγχρόνως και οι δύο αρχικές γιγάντιες Μαύρες Τρύπες θα έχουν ενωθεί σχηματίζοντας μία ακόμη πιο μεγάλη απ ό,τι οι δύο αρχικές.

Παρ' όλο που καθένας από τους δύο αρχικούς γαλαξίες είχαν το μέγεθος του δικού μας Γαλαξία, εντούτοις διαθέτουν τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά. Ο ένας είχε τελειώσει τις διαδικασίες αστρογένεσής του, ενώ ο άλλος ήταν ακόμη ενεργός.

Οι Μαύρες Τρύπες είναι αναμφίβολα από τα πιο παράξενα αντικείμενα του Σύμπαντος. Αν στείλουμε κάποιο φανάρι στα πρόθυρα μιας Μαύρης Τρύπας, θα παρατηρήσουμε ότι το φως του ελαττώνεται όλο και πιο πολύ καθώς αυτό πλησιάζει το κέλυφος, ή τον «ορίζοντα γεγονότων» όπως ονομάζεται, της Μαύρης Τρύπας.

Αν πάλι στείλουμε ένα ρολόι, τότε θα παρατηρήσουμε ότι καθώς αυτό πλησιάζει τη Μαύρη Τρύπα ο χρόνος τρέχει όλο και πιο αργά. Συμβαίνει δηλαδή και στον χρόνο τον ίδιο που συμβαίνει και στον χώρο, γιατί η παρουσία της Μαύρης Τρύπας δημιουργεί όχι μόνο χωρο-παραμόρφωση αλλά και χρονο-παραμόρφωση. Κι όταν τελικά το ρολόι φτάσει στο κέλυφος, ο χρόνος θα σταματήσει τελείως.

Χρονική παραμόρφωση
Φυσικά, τα πάντα είναι σχετικά. Αν δηλαδή με κάποιον τρόπο αφήναμε το διαστημόπλοιό μας και πλησιάζαμε τη Μαύρη Τρύπα, δεν θα αισθανόμασταν καμία αλλαγή στον χρόνο. Γιατί το ρολόι που θα είχαμε μαζί μας θα έδειχνε ότι για μας ο χρόνος τρέχει κανονικά.

Αντίθετα αν μπορούσαμε να διακρίνουμε τους δείκτες του ρολογιού που αφήσαμε στο διαστημόπλοιό μας, θα τους βλέπαμε να τρέχουν με τεράστιες ταχύτητες. Από τα πρόθυρα της Μαύρης Τρύπας ο χρόνος στο διαστημόπλοιο, καθώς και σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του Σύμπαντος, θα έτρεχε με μεγαλύτερη ταχύτητα από αυτόν που θα έδειχνε το ρολόι μας.

Γαλαξιακές συγκρούσεις

Με μία νέα τεχνική που επιτρέπει την παρατήρηση των γαλαξιακών πυρήνων μέσα από τα πυκνά σύννεφα αερίων και σκόνης που τους περιβάλλουν, αποδείχτηκε ότι οι γαλαξιακές συγκρούσεις είναι διαδικασίες που διαρκούν δισ. χρόνια, ενώ το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από τα μεγέθη των γαλαξιών και τις αποστάσεις μεταξύ τους.

Οι μικρότεροι γαλαξίες καταβροχθίζονται συνήθως από τους μεγαλύτερους και επικρατεί το σχήμα και η δομή του μεγαλύτερου, ενώ στις περιπτώσεις ισορροπίας δυνάμεων οι δύο γαλαξίες ενώνονται σχηματίζοντας έναν ελλειπτικό γαλαξία.

Πάλσαρ Ακτίνων Γάμα
Το νέο Διαστημικό Τηλεσκόπιο ακτινών γάμα «Φέρμι» εντόπισε πρόσφατα το πρώτο πάλσαρ (άστρο νετρονίων) που εκτοξεύει μόνο ακτίνες γάμα από τα 1.800 παρόμοια αντικείμενα που έχουν εντοπιστεί μέχρι τώρα.

Το νέο αυτό πάλσαρ εντοπίστηκε στα λείψανα μιας αστρικής έκρηξης σουπερνόβα που έγινε πριν από 10.000 χρόνια σε απόσταση 4.600 ετών φωτός προς την κατεύθυνση του αστερισμού του Κηφέα. Η ενέργεια που εκπέμπεται είναι 1.000 φορές μεγαλύτερη από την ενέργεια που εκπέμπει ο Ηλιος μας.

Εξαμελές Πλήρωμα
Πρόσφατη ανακοίνωση της NASA ανήγγειλε την πρόθεση των συνεταίρων της κατασκευής του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ΔΔΣ) να αυξήσουν από το 2009 το πλήρωμα που παραμένει στον ΔΔΣ από τρεις αστροναύτες που είναι μέχρι τώρα σε έξι. Για την αλλαγή αυτή θα πρέπει πρώτα να εγκατασταθεί μία δεύτερη τουαλέτα κι ένα πιο σύγχρονο σύστημα ανακύκλησης των υγρών κατάλοιπων του σταθμού (υγρασία, ιδρώτας, ούρα, κ.λπ.) για να υπάρχει έτσι η αναγκαία ποσότητα νερού για τους αστροναύτες.

Αποδείχτηκε ότι το 1/3 όλων των σπειροειδών γαλαξιών, όπως είναι ο δικός μας, παρουσιάζουν σημάδια προηγουμένων συγκρούσεων. Στην προσπάθειά μας, λοιπόν, να αποκαλύψουμε τα μυστικά του δικού μας Γαλαξία, έχουμε ήδη στρέψει την προσοχή μας και έχουμε αρχίσει να μελετάμε πιο επισταμένα τις γιγάντιες Μαύρες Τρύπες και των άλλων γαλαξιών του Σύμπαντος.