Οι διάδοχοι του Φοίνικα

O Φοίνικας- η ρομποτική συσκευή δειγματοληψίας και αναλύσεων που άφησε τη γη τον Αύγουστο του 2007-δεν έχει όργανα εντοπισμού ζωής. Αυτό που μπορεί να κάνει με το ρομποτικό χέρι του είναι να παίρνει δείγματα εδάφους και πάγου, να τα ψήνει σε ένα ειδικό φουρνάκι και να «μυρίζει» τη σύσταση των ατμών που εκπέμπουν, για να εκτιμήσει αν εμπεριέχουν ουσίες εχθρικές ή φιλικές προς τη ζωή, να βρίσκει πώς σχηματίστηκε ο πάγος και πόσο παλιός είναι. Θα συνεχίσει αυτή την «κηπουρική» ως τον Δεκαπενταύγουστο. Έπειτα θα περιμένει σιωπηλός τον αρκτικό χειμώνα, να τον σκεπάσει με πάγο.

Θα τον διαδεχθεί, με εκτόξευσή του τον Σεπτέμβριο του 2009, ένας άλλος ρομποτικός εξερευνητής της NASA, κινητός αυτή τη φορά, o Mars Science Laboratory (MSL). Στην ύψους 2,1 μ. κεραία του θα βρίσκεται τοποθετημένη όχι μόνο μια κάμερα στερεοσκοπικής λήψης (Mast Camera) αλλά και μια κάμερα χημικής ανάλυσης (ChemCam). Η ChemCam θα «διαβάζει» τη σύσταση των ατόμων του υλικού που θα ατμοποιεί ένα κανονάκι ακτίνων λέιζερ του MSL, σημαδεύοντας ως και 9 μ. μακριά του.

Ένας άλλος επίδοξος ανταγωνιστής είναι το ρομποτικό όχημα του ESA, ExoMars, που θα εκτοξευθεί το 2013. Το μεγάλο του πλεονέκτημα είναι ότι θα διαθέτει γεωτρύπανο που θα του επιτρέψει να πάρει δείγματα εδάφους από βάθος ως και 2 μ. Επίσης θα έχει ένα μικρο-εργαστήριο μεγέθους... πιστωτικής κάρτας - του το ετοιμάζει το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας - μέσω του οποίου θα ανιχνεύει στα δείγματα εδάφους την ύπαρξη αμινοξέων - των βασικών στοιχείων δόμησης των πρωτεϊνών.

Και στα δύο αυτά οχήματα, τον MLS και τον ExoMars, προτείνεται τώρα η τοποθέτηση μιας ακόμη λαμπρής καινοτομίας: στις 24 Ιουνίου 2008, μία ομάδα αμερικανών και βρετανών επιστημόνων παρουσίασε τεχνική εντοπισμού οργανικής ύλης μέσω υπεριώδους φωτός. Όπως περιέγραψαν στην εργασία, που δημοσίευσαν τα «Geophysical Research Letters» της Ένωσης Γεωφυσικών των ΗΠΑ, βασίζονται στην εδώ και 100 χρόνια γνωστή ιδιότητα των πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων (ΡΑΗ) να φωσφορίζουν όταν πέφτει επάνω τους υπεριώδες φως. Σημειωτέον ότι οι ΡΑΗ απαντώνται συχνότατα στους μετεωρίτες και εικάζεται ότι είναι από τις πρωιμότητες μορφές οργανικής ύλης στο Σύμπαν (βλ. Πανσπερμία). Βέβαια αν υπάρχουν αυτοί οι υδρογονάνθρακες στον Άρη δεν αναμένεται να επιβιώνουν στην επιφάνεια, λόγω του βομβαρδισμού της από τις ηλιακές και κοσμικές ακτίνες. Θα περισώζονται όσοι είναι θαμμένοι βαθύτερα από 1 μέτρο κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Οπότε το γεωτρύπανο είναι αναγκαίο.